Makale

Disleksi

01.01.1970

Amerikan Psikiyatri Birliği'nin Mental Rahatsızlıklar Tanılama Sistemi (1994)'ne göre, Disleksi; Okuma Bozukluğu olarak Öğrenme Bozuklukları içinde tanımlanır. Diğer öğrenme bozuklukları; Matematik Bozukluğu ve Yazılı Anlatım Bozukluğu'dur.

Disleksi;en sık görülen tip olduğu için öğrenme bozukluğunun tanımlanmasında dünyada genel olarak kullanılan bir terim haline gelmiştir. Ülkemizde öğrenme bozukluğu yerine Disleksi teriminin kullanılmasının ayrı bir önemi vardır.

Çünkü hem eğitimciler hem de anne babalar tarafından "Öğrenme Bozukluğu" ifadesi sıklıkla "Zeka Geriliği" olarak anlaşılmaktadır. Bu nedenle pek çok karışıklık ve yanlış anlaşılmalar yaşanmaktadır.

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi uzmanlarının Öğrenme Bozuklukları'nın tanısını koymak için referans aldıkları Amerikan Psikiyatri Birliğinin Mental Rahatsızlıklar Tanılama Sistemi (1994)'ne göre Öğrenme Bozukluklarının tanı kriterleri aşağıdaki gibidir.

DİSLEKSİ-OKUMA BOZUKLUĞU İÇİN TANI ÖLÇÜTLERİ

Bireysel olarak uygulanan standart doğru okuma ya da kavrama testleri ile ölçüldüğü üzere, kişinin kronolojik yaşı, ölçülen zeka düzeyi ve yaşına uygun olarak aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma başarısı beklenenin önemli ölçüde altındadır.

A Tanı Ölçütündeki bozukluk okul başarısını ya da okuma becerileri gerektiren günlük yaşam etkinliklerini önemli ölçüde bozar.

Duyusal bir bozukluk varsa bile okuma zorluğu genellikle buna eşlik edenden çok daha fazladır.

DİSKALKULİ- MATEMATİK BOZUKLUĞU İÇİN TANI ÖLÇÜTLERİ

Bireysel olarak uygulanan standart testler ile ölçüldüğü üzere, kişinin kronolojik yaşı, ölçülen zeka düzeyi ve yaşına uygun olarak aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda matematiksel becerileri beklenenin önemli ölçüde altındadır.

A Tanı ölçütündeki bozukluk okul başarısını ya da matematik becerileri gerektiren günlük yaşam etkinliklerini önemli ölçüde bozar.

Duyusal bir bozukluk varsa bile matematik becerisi sorunları genellikle buna eşlik edenden çok daha fazladır.

DİSGRAFİ-YAZILI ANLATIM BOZUKLUĞU İÇİN TANI ÖLÇÜTLERİ

Bireysel olarak uygulanan standart testler ile ölçüldüğü üzere (ya da yazma becerilerinin işlevsel değerlendirilmeleri),kişinin kronolojik yaşı, ölçülen zeka düzeyi ve yaşına uygun olarak aldığı eğitim göz önünde bulundurduğunda yazma becerileri beklenenin önemli ölçüde altındadır.

Duyusal bozukluk varsa bile yazma becerisi sorunları genellikle buna eşlik edenden çok daha fazladır.

DİSLEKSİ 0-6 YAŞ BELİRTİLERİ

Disleksi'nin 0-6 Yaş Erken Belirtilerinden Bazıları:

  • Kelimeleri yanlış söyleme ,
  • Kafiye bulmakta güçlük (masa-kasa vs)
  • Oyunları sürdürememek, çabuk sıkılmak,
  • Çatal, makas kullanma, bağcık bağlamada güçlük,
  • Ayakkabılarını ters giyme,
  • Daire, kare gibi şekilleri kopyalayamama,
  • Taşırmadan boyama yapamama,
  • Bisiklete binememe,
  • Kendi ilgi alanı dışındaki aktivitelere karşı isteksizlik,
  • Benzerlikleri fark edememe,
  • Sağını solunu karıştırma,
  • Sıraya koyma güçlüğü,
  • Renkleri öğrenememe, karıştırma…

DİSLEKSİ İLKÖĞRETİM BELİRTİLERİ

Disleksi'nin İlköğretim Dönemi Belirtilerinden Bazıları :

  • Okul başarısının zekasına ve yaşına göre beklenenden düşük olması,
  • Bazı konularda başarılı iken bazı konularda başarısız olması (örneğin; matematik dersi iyiyken geometriden çok başarısız olması)
  • Yavaş okuma,
  • Bazı harfleri yazarken ve ya okurken karıştırma (p-b, b-d, k-t, y-h, 6-9,2-5)
  • Tersten yazma (ismini Ahmet yerine temhA)
  • Kelimenin sonlarını uydurarak okuma,
  • Okumaya karşı isteksizlik,
  • Yazma ödevlerinden kaçınma,
  • Yavaş yazma,
  • Tahtadan ödevini geçirmekte zorlanma,
  • Ödev yapmak istememe,
  • Sık dört işlem hatası yapma,
  • Çarpım tablosunu öğrenememe,
  • Kendine göre kısa yollar üretme,
  • Eldeleri unutma,
  • Alfabeyi sırasıyla sayamama,
  • Beden eğitiminde başarısız olma (koşma,top tutma),
  • Yanlış yapmaktan korkma,
  • Sağını solunu karıştırma,
  • Yıl, ay, gün gibi kavramları karıştırma (hangi mevsimdeyiz denince Mayıs diye yanıt verir).