ÇEKİNGEN KİŞİLİK BOZUKLUĞU

Çekingen kişilik bozukluğu olumsuz değerlendirilmeye karşı aşırı duyarlılık ile karakterize bir psikiyatrik bozukluktur. Toplumda görülme sıklığı %0,5-1 arasındadır. Çekingen kişilik bozukluğu tanısı diğer kişilik bozuklukları gibi 18 yaşından önce konmamaktadır. Çekingen kişilik bozukluğunun oluşmasının nedenleri tam olarak bilinmemekle beraber, genetik, sosyal, psikolojik faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Özellikle, çocukluk ve ergenlik döneminde yaşanan çeşitli kaygı bozuklukları, çocukluğunda duygusal istismar ya da ihmal yaşamış, arkadaşları tarafından dışlanmış çocukların çekingen kişilik bozukluğu tanısı alma ihtimali diğer kişilere göre daha yüksek olduğu bilinmektedir.

Bu kişiler eleştirilme ya da dışlanma korkusundan dolayı insanlarla ilişkiye girmesini gerektiren işlerden ve etkinliklerden kaçınma eğilimindedirler. Yeni insanlarla tanışmaktan çekinirler ve iletişimi kendileri başlatamazlar. İlişkide oldukları insanların onları sevdiklerinden emin olmak isterler. Karşı taraf ısrar etmedikçe istenmediğini düşündükleri için çağrılan yere gitmekte tereddüt ederler. Rezil olacakları ya da kendileriyle alay edileceği endişesiyle yakın ilişkilerinde daha çekingen ve tutuk davranışlar sergilerler. Zihinleri sürekli olarak girdikleri sosyal ortamlarda eleştirilecekleri düşünceleriyle meşguldür ve nasıl hata yapacakları, rezil olacaklarıyla ilgili hayaller kurma eğilimdedirler. Çekingen kişilikler yoğun derecede yetersizlik duyguları yaşamaktadırlar. Kendilerini sosyal açıdan beceriksiz ve diğer insanlardan daha aşağıda görmektedirler. Kendilerini beğenmez, insanların da onları beğenmeyeceğini düşünürler.

Kaynaklar: 

Şahin, D. Kişilik Bozuklukları. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul

Doksat, M.(2008). Kişilik Bozuklukları. Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar, 62:239-254